Artyści

Tola Korian ur. 23.01.1911 - zm. 03.03.1983

KORIAN Tola, właśc. Antonina Terlecka z domu Kopczyńska (23 I 1911 Poznań - 3 III 1983 Londyn), aktorka, pieśniarka, pedagog. Kształciła się w Poznaniu i Akwizgranie, następnie w Wyższej Szkole Dramatycznej w Lipsku. Już podczas studiów występowała na scenach niem. w Lipsku, Zwickau, Kołobrzegu, Kassel. Od 1931 poświęciła się pieśniarstwu, śpiewała utwory ludowe, rodzajowe, tradycyjne, nowoczesne w dziewięciu językach. Dawała recitale w Berlinie, Lipsku, Monachium. W l. 1932-33 występowała też w Warszawie: w t. Banda, Femina, a także T. Polskim jako Zosia ("Dwanaście godzin przygód" Warneckiego) i Dorota ("Kobieta, która kupiła męża" Passeur'a) oraz w Poznaniu, gdzie była współtwórczynią kabaretu "Różowa Kukułka", następnie tamże w kabarecie "Kaktus". W 1934 występowała u Tairowa w T. Kameralnym w Moskwie. W tym samym r. zamieszkała w Paryżu i studiowała u Yvette Guilbert. Od 1935 gościła w "nadscenkach" lit. Paryża, Berlina, Monachium, ponownie w Polsce: śpiewała w warsz. T. 13 Rzędów (sez. 1936/37) i Małe Qui-Pro-Quo (sez. 1937/38) oraz w Poznaniu i Krakowie, skąd udała się na występy do Londynu, Aten, Moskwy. Jej repertuar liczył już wówczas ponad czterysta pozycji w kilkunastu językach i dialektach. W czasie II wojny świat. była m. in. sekretarką tygodnika "Polska Walcząca" wychodzącego w Anglii pod red. Tymona Terleckiego. Dawała też koncerty dla oddziałów wojska pol. Działalność koncertową kontynuowała potem od 1948 m. in. w Paryżu, Belgii, Kanadzie, Stanach Zjednoczonych, Francji, Włoszech. Mieszkając stale w Londynie, od 1949 brała udział w programach Mariana Hemara, występowała też w sekcji francusko-kanadyjskiej, potem polskiej radia BBC, w brytyjskiej telewizji. W l. 1953-80 dawała koncerty kolęd dziesięciu krajów w Londynie, na prowincji i w Sztokholmie. Grała w T. ZASPu w Londynie, jej rola w "Hipnozie" Cwojdzińskiego uznana została przez "Dziennik Polski" za najlepszą kreację aktorską roku 1962. Od 1965 mieszkała w Chicago, gdzie ukończyła romanistykę i literaturę porównawczą (w 1969, a w 1977 uzyskała doktorat), następnie sama wykładała język i literaturę francuską na uniwersytetach w Indiana, Chicago i St. Xavier's College w Chicago. W 1978 wróciła do Londynu, gdzie kontynuowała swą działalność art., w sez. 1981/82 odbyła tournee koncertowe po Kanadzie i Stanach, po powrocie do Londynu grała do ostatnich dni w sztuce Thomasa "Pod mleczną drogą" oraz w telewizyjnej adaptacji "Małej Apokalipsy" Konwickiego. W pierwszą rocznicę śmierci ukazała się w Londynie książka pt. "Tola Korian artystka słowa i pieśni".