Artyści

Irena Anders ur. 12.05.1920 - zm. 29.11.2010

Wychowana w rodzinie o tradycjach muzycznych. Jej ojciec Mykoła Jarosewycz był księdzem greckokatolickim, kapelanem wojskowym Armii Austro-Węgier i Ukraińskiej Armii Halickiej. Matka, Ołena z Niżankiwśkich była siostrą Ostapa Niżankiwśkiego – znanego ukraińskiego kompozytora, księdza greckokatolickiego i posła na Sejm Krajowy Galicji IX kadencji i Ołeksandra Niżankiwskiego – ukraińskiego śpiewaka operowego.

Od 1926 mieszkała we Lwowie na Kulparkowie, gdzie ojciec w latach 1925-1944 był kapelanem kliniki psychiatrycznej. W latach 1929-39 studiowała w Wyższym Instytucie Muzycznym im. Mykoły Łysenki, początkowo w klasie fortepianu, prowadzonej przez Nestora Nyżankiwskiego, później w klasach wokalnych.

Po agresji ZSRR na Polskę i okupacji Lwowa przez Armię Czerwoną przerwała studia. W czasie sowieckiej okupacji Lwowawystępowała w teatrzyku rewiowym Feliksa Konarskiego (Ref-Rena). Występowała następnie jako solistka zespołu muzycznego Henryka Warsa Tea-Jazz, dając koncerty w ZSRR.

Po ataku Niemiec na ZSRR i rozpoczęciu formowania Armii Polskiej w ZSRR przyłączyła się wraz z mężem Gwidonem Boruckim i grupą artystów do tworzącej się w Tockoje armii. Działalność artystyczną kontynuowała w zespole „Polska Parada”, występując m.in. przed żołnierzami 2 Korpusu Polskiego. Przeszła szlak bojowy z armią Władysława Andersa, począwszy od Tockoje, Buzułuku, następnie Iran, Irak, Palestynę, Egipt i Włochy. Dwa dni po bitwie o Monte Cassino wystąpiła wraz z zespołem na górze klasztornej, gdzie odbywały się walki, śpiewając po raz pierwszy (wraz z pierwszym mężem Gwidonem Boruckim) piosenkę Czerwone maki na Monte Cassino. Odznaczona została Krzyżem Monte Cassino.

W 1946 roku zagrała główną rolę żeńską w polsko-włoskiej produkcji Michała Waszyńskiego Wielka droga organizowanej i finansowanej przez Ośrodek Kultury i Prasy II Korpusu Polskiego. Film opowiada o wojennych losach żołnierzy II Korpusu; partnerem filmowym Ireny był Albin Ossowski. W tym samym roku zagrała w filmie Lo Sconosciuto di San Marino (Nieznajomy z San Marino) u boku Anny Magnani i Vittoria De Siki.

Po wojnie zamieszkała w Wielkiej Brytanii. Współpracowała, jako artystka, z Marianem Hemarem i Feliksem Konarskim (Ref-Renem). Występowała przed Polonią w Wielkiej Brytanii, Francji i Izraelu, a także w rozgłośniach BBC (w latach 1958–1962) i Radio Wolna Europa (w kabarecie Mariana Hemara). W 1948 poślubiła gen. Władysława Andersa. W 1950 roku urodziła córkę Annę Marię, która w 2016 została powołana na stanowisko przewodniczącej Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa

Po 1989 roku regularnie przyjeżdżała do kraju, występując jako gość honorowy na uroczystościach państwowych na szczeblu centralnym.

Zmarła 29 listopada 2010 w Londynie. Pogrzeb odbył się 8 grudnia w kościele św. Andrzeja Boboli w Londynie, gdzie odprawiono nabożeństwo żałobne, po czym trumna z ciałem została odprowadzona na cmentarz na Mortlake, gdzie dokonano kremacji. Prochy Ireny Anders zostały pochowane przy mężu na cmentarzu na Monte Cassino 21 maja 2011