Artyści

Tadeusz Ilnicki ur. 30.11.-0001 - zm. 30.11.-0001

Tadeusz Ilnicki- malarz, rzeźbiarz, ur. W 1906 roku na Podolu na Ukrainie – zm. 1993 roku w Warszawie. W 1926 roku podjął naukę w Instytucie Sztuk Pięknych w Odessie. Jako młody człowiek przeszedł piekło w stalinowskiego systemu. W związku z czystkami wśród Polaków na Ukrainie w 1929 roku został aresztowany i osadzony więzieniu. Oskarżono go o organizowanie polskiego ruchu na Ukrainie. Za co został skazany na trzy lata pobytu w gułagu w Archanielsku. Ilnickiemu w cudowny sposób udało się uciec i znaleźć kryjówkę u dawnego przyjaciela.

W 1930 roku potajemnie opuścił Związk Sowiecki na pokładzie holenderskiego statku Bellatrix Rotterdam. W ten sposób znalazł się we Francji, gdzie opieką otoczył go ówczesny konsul ,ojciec Zbigniewa Brzezińskiego. W Paryżu wszedł w krąg artystów kapistów, związanych z Komitetem Paryskim. W Paryżu zapisał się do Conservatoire national des arts et metiers, czyli konserwatorium sztuk i rzemiosła. Tutaj uczył się techniki witrażu, która zafascynowała go bez reszty i bez sprzecznie miała wpływ na późniejszą twórczość malarza. Brak środków zmusił Ilnickiego w 1933 roku do powrotu do kraju. Zamieszkał na Wołyniu u ciotki. Jak sam pisze, w tym okresie musiał ciężko pracować, żeby się utrzymać i w związku na parę lat porzucił sztuką w ogóle. Po wkroczeniu bolszewików 17 września 1939 roku Ilnicki uciekł z Polski przez Słowację, Węgry i byłą Jugosławię do Paryża. Po kapitulacji Francji przedostał się do Anglii, gdzie zaciągnął się do polskiej armii. W czasie drugiej wojny walczył w I Dywizji Pancernej gen. Maczka. Po demobilizacji osiadł w Anglii. Postanowił wrócić do malarstwa i zaczął nadrabiać stracony pod względem artystycznym czas. Ukończył trzyletni kurs w Studium Malarstwa Sztalugowego i Grafiki Użytkowej, prowadzonym przez prof. Mariana Bohusza-Szyszko. Jego pierwsza wystawa indywidualna odbyła się w 1954 w angielskiej Gallery One.

W 1976 artysta podarował 40 obrazów ze swego dorobku Muzeum Narodowemu w Warszawie, ale jego monograficzna wystawa odbyła się tu dopiero w 1985 roku. Pod koniec lat 80. XX wieku Telewizja Polska nakręciła film o artyście pt.: „Człowiek w łódce”.

Po upadku komunizmu w 1989 roku Tadeusz Ilnicki wrócił z emigracji do kraju. Zamieszkał w Warszawie

Twórczość

Malarstwo Tadeusza Ilnickiego sytuuje się w kręgu szeroko pojętego ekspresjonizmu. Postacie i przedmioty na jego płótnach ulegają deformacji. Jego kompozycje budowane są ze zgeometryzowanych, uproszczonych form. Odchodzi od tradycyjnej konstrukcji obrazu, artysta nie stosuje ani podziału na plany ani zasad tradycyjnej perspektywy, nie akcentuje kierunków czy osi. Jego prace wyróżniają się intensywną, ciepłą kolorystyką oraz rzeźbiarską fakturą. Jego kompozycje znajdują się na pograniczu sztuki figuratywnej i abstrakcji. Niektórzy krytycy zaliczają jego praca do malarzy prymitywów, odwołujących się do sztuki amatorów, dzieci, psychicznie chorych.

 Literatura:

Platt Dobrosław O Tadeuszu Ilnickim, „Nowe czasy” 218, nr. 234/235, s. 24, 26

Sztuka Polska w Wielkiej Brytanii 1940-2000, Antologia, wstęp i opracowanie Mirosław. A. Supruniuk, Toruń 2006

Sienkiewicz Jan Wiktor, Artyści Andersa „Continuità e novità”, Warszawa-Toruń 2013.